İmar uygulamasının iptali davası; belirlenen imar planlarının uygulanması neticesinde arazinin yapısı ve mülkiyet hakkı üstünde değişiklik yapılması neticesini doğuran idari davalardandır. İdare aleyhinde açılan diğer iptal davaları gibi bu davanın da açılabilmesi adına çeşitli iptal sebepleri gerekmekte olup bu sebeplerin varlığı halinde imar uygulamasının iptali davası açılabilmektedir. Örneğin ; Bir belediyenin aldığı encümen kararı ile Mehmet’in arazisinin bir kısmının ortaklık payı olarak imar uygulamasına konu olması halinde Mehmet bu karara yönelik idare mahkemesinde imar uygulamasının iptali davası açabilecektir.
İmar Uygulamasının İptali Davası Nasıl Açılır?
İmar uygulamasının iptali davası imar uygulamasının idari bir işlem olması nedeniyle menfaati ihlal edilen kişilerce ilgili idari işlemin yetki, şekil, konu, amaç, sebep unsurlarından en az birine aykırılık taşıdığı iddiasıyla idare mahkemesinde açılır. İmar uygulaması bir diğer deyişle parselasyon uygulaması (18. Madde uygulaması olarak da adlandırılır) idari bir işlem olduğundan idare mahkemesinde iptal davasına konu olabilir.
İmar Uygulamasının İptal Sebepleri
İmar uygulaması yapılan parsellerin mümkün olduğu ölçüde eski parsellere tahsisi hedeflenir. Ancak hisse sahiplerinin talepleri halinde müstakil parseller ortaya çıkabilir. İlgili müstakil parsellerin asgari parsel büyüklüğünü karşılaması gerekmektedir. 7181 No’lu Tapu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 9.madde muhteviyatında ; “…Düzenleme alanında bulunan imar adalarında, asgari parsel büyüklüğünü karşılamak kaydıyla, imar uygulama alanında kalan hisseli arsa ve araziler; hisse sahiplerinin muvafakati hâlinde veya fiilî kullanım esasına göre müstakil hâle getirilebilir. Uygulama imar planında hüküm bulunmaması hâlinde yönetmelikte belirlenen asgari parsel büyüklüklerinin altında parsel oluşturulamaz…” şeklinde düzenlenme yoluna gidilmiştir. Bu sebeple müstakil parsel yapılabilecekken farklı bir imar parselasyonuna gidilmesi halinde hukuka aykırılık oluşacak ve imar uygulamasının iptali talep edilebilecektir.
Ayrıca taşınmaz sahibine ilgili parselasyon işlemi yapıldıktan sonra imara açık bir parsel verilmesi gerekir. Kişiye imar yapamayacağı yeşil alan gibi parsel verilmesi parselasyon işlemini hukuka aykırı kılar.
Düzenleme ortaklık payı (DOP) kesintisi aynı alandaki parsellere eşit oranda yapılmalıdır. Dop kesintisi en fazla %45 oranında yapılabilecektir. Dop kesintisi en fazla 1 kere yapılabilir ancak ilgili yerde şehirleşme ve nüfus artışı olması halinde bir defaya daha mahsus işlem yapılabilir. Ancak bu işlemde en baştaki kesintiyle toplandığında %45’i geçemeyecektir. Geçmesi halinde hukuka aykırılık teşkil eder.
Parselasyon işlemi yapıldıktan sonra parsellerin değeri arasında fark bulunmamalıdır. Aksi takdirde değer farkından kaynaklı hukuka aykırılık ileri sürülebilecek ve iptal davası açılabilecektir.
Parselasyon işleminin yapıldığı alanda yeni bir ihtiyaç olmaması halinde tekrar parselasyon işlemi yapılamaz. Aksi takdirde ilgili işlem iptal davasına konu olacaktır.
DOP kesintisi yapılması halinde ilgili kesintinin yapıldığı zamandan 5 yıl içerisinde parselasyon işlemi yapılması gerekir. Aksi takdirde mal sahibi malikin Anayasa’da güvenceye alınmış mülkiyet hakkı ciddi oranda kısıtlanacağından tazminat davası gündeme gelebilecektir. Bu noktada kamulaştırmasız el atma konulu davalar ikame edilebilir.
İmar Uygulamasının İptali Davası Açma Süresi
İmar uygulaması bir idari işlem olduğundan diğer idari işlemler gibi 60 günlük dava açma süresine tabiidir. Taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesinde 60 günlük süre içerisinde dava açılması gerekir.
İmar Uygulamasının İptali Davası Dilekçe Örneği
KOCAELİ NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİ
SAYIN BAŞKANLIĞI’NA
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI TALEPLİDİR.
DAVACI : Ahmet VELİ
VEKİLİ : Av. Hakan TUZCUOĞLU – Kocaeli Barosu
Karabaş Mh. Hafız Binbaşı Cd. Mecit Kavan Apt. No:8 D:8 İzmit/KOCAELİ
DAVALI : … Belediye Başkanlığı
TEBLİĞ TARİHİ : 10.03.2022
KONU : Kocaeli İli, İzmit İlçesi, Karabaş Mahallesi, 1039 Ada 382 Parsel numaralı taşınmaza yönelik olarak uygulanan parselasyon işleminin hukuka aykırı olması nedeniyle iptali ve yürütmenin durdurulması taleplidir.
AÇIKLAMALAR :
1) Kocaeli İli, İzmit İlçesi, Karabaş Mahallesi, 1039 Ada 382 Parsel numaralı taşınmaza yönelik olarak 08.02.2022 tarihli, 2022/103 sayılı encümen kararı ile parselasyon uygulaması yapılmıştır. İlgili parselasyon uygulaması hukuka aykırı olup müvekkilimizin mülkiyet hakkını ihlal etmekte parselasyonun mantığına aykırılık taşımaktadır.
2)İlgili parselasyon çalışmaları neticesinde müvekkilimize ait eski parsellerin bulunduğu yerlerden değil farklı noktalardan parsel verilerek değer farkı yaratılmıştır. Sayın başkanlığınızın da malumları olduğu üzere parselasyon uygulaması neticesinde taşınmaz sahibinin eski parseli ile yeni parseli arasında değer farkı bulunması halinde işlemin iptali gerekmektedir.
3)Ayrıca ilgili parselasyon imar uygulaması neticesinde müvekkilimizin parselinden yapılan DOP kesintisi neticesinde yeni parseller oluşturulmuş ve ilgili parseller dava dışı 3.şahıslara satılmıştır. DOP kesintisinin yapılmasına müteakiben ilgili kesinti sonucu oluşan alanlar sosyal devlet gereği devletin kullanımında olması gereken kamu alanları olmalıdır. Ancak bu noktada belediye haksız ve görevi kötüye kullanacak şekilde DOP kesintisini kanuna aykırı şekilde yapmıştır.
4)Tüm izah ettiğimiz hususlar ve Danıştay içtihatları neticesinde parselasyon uygulamasının hukuka aykırı olduğu sabit olup imar uygulamasının iptali usul ve esas yasalarına uygun karar tesisine vesile olacaktır.
5)İlgili parselasyon işlemi neticesinde ileride telafisi mümkün olmayan zararlar doğmasının önüne geçebilmek adına imar uygulamasına yönelik yürütmenin durdurulması kararının ivedilikle verilmesini talep etme zorunluluğumuz hasıl olmuştur.
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda arz ve izah ettiğimiz nedenler ile sayın başkanlığınızca re’sen tespit edilecek nedenler ışığında ilgili imar uygulamasının iptali ile ileride telafisi mümkün olmayan zararların doğmasını engelleyebilmek adına yürütmenin durdurulması kararının verilmesini, yargılama ve vekalet ücretinin davalı idareye yükletilmesini sayın başkanlığınızdan arz ve talep ederiz…14.03.2022
Davacı Vekili
Av. Hakan TUZCUOĞLU